ADAS Nedir
ADAS Nedir?
ADAS (Advanced Driver Assistance Systems) teknolojisi, günümüz araçlarında sürücü ve çevre güvenliği için tasarlanmış donanım ve yazılım sistemlerini kapsar. Bu sistemler, otomotiv sektörünün gelişmesiyle birlikte giderek daha fazla önem kazanmaktadır ve otonom araçların gelişimine önayak olmaktadırlar. Otomotiv sektörürün gelişmesi ile birlikte otonom araçlara olan ilgi artmış ve üreticiler araçlarını tam otonom hale getirmek için bir yarışiçerisine girmişlerdir.Şerit ihlali ile sürücüyü uyaran sistemlerden,bugün sürücünün tamamen olmadığı veya yolculuğun büyük bir kısmını sürücüsüz olarak tamamlayan araçlar yollarda bulunmaktadır.ADAS sistemleri, temelde sensörler, kameralar ve radar sistemleri ile entegre şekilde çalışır. Bu sistemlerin işlevleri arasında adaptif hız sabitleme, uzun far asistanı, otomatik park, gece görüşü, kör nokta uyarı sistemi, otomatik acil fren sistemi, sürücü uyuklama algılama, sürücü izleme, şerit takip ve değiştirme asistanı, arka tehlike önleme sistemi gibi özellikler bulunmaktadır. Bu teknolojiler, araçların sürüş güvenliğini artırmakta ve sürücülere destek sağlamaktadır.
ADAS Sistemleri
Günümüzde araçlar üzerinde birden çok kamera, sensör ve radar sistemleri ile donatılmış ADAS sistemleri bulunmaktadır. Bu sistemlerin isimleri üreticilere göre değişebilmekle beraber bazıları şunlardır;
Adaptif Hız Sabitleyici (ACC Adaptive Cruise Control)
Şerit Takip Asistanı (Lane Departure Warning)
Şerit Takip Asistanı, modern araçlarda bulunan ve sürüş güvenliğini artıran bir teknolojidir. Bu sistem, aracın şerit içinde kalmasını sağlamak için yoldaki şerit çizgilerini algılayan ön cam kameraları kullanır. Araç şeritten çıkmaya başladığında, sistem sürücüyü görsel ve sesli uyarılarla bilgilendirir ve bazı durumlarda direksiyona titreşim veya koltuk titreşimi ile sürücünün şerit içerisinde kalmasını sağlar. Bu teknoloji, özellikle uzun yolculuklarda ve dikkatin dağıldığı anlarda sürücüye yardımcı olur, sürüş güvenliğini ve konforunu artırır. Şerit Takip Asistanı, aracın yoldaki konumunu sürekli izleyerek sürücünün şerit değişikliklerinde daha bilinçli ve güvenli hareket etmesine olanak tanır.Uzun yol sürüşlerinde sürücünün dikkatinin dağılmasını önler.Yol ve sürücü güvenliğine büyük ölçüde yardımcı olur.
Çarpışma Önleme Sistemi (Forward Collision Warning)
Şeritte Tutma Asistanı (Lane Keeping Assist)
Şeritte Tutma Asistanı (LKA), sürücülerin şeritlerini korumasına yardımcı olan gelişmiş bir sürücü destek sistemidir. Bu sistem, genellikle aracın önünde yer alan kameralar aracılığıyla yoldaki şerit işaretlerini sürekli olarak takip eder. Eğer sistem, aracın sürücü tarafından yapılmayan bir hareketle şeritten ayrılmak üzere olduğunu algılarsa, sürücüye uyarı verir ve gerektiğinde direksiyonu otomatik olarak ayarlayarak aracı şeritte tutar. LKA, özellikle uzun yolculuklarda ve dikkat dağınıklığı durumlarında, sürücülerin güvenliğini artırmak için tasarlanmıştır ve sürüş güvenliğini büyük ölçüde iyileştirir. Bu sistem, ADAS’ın (Advanced Driver Assistance Systems) bir parçası olarak, sürücü destek teknolojilerinin gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır.
Kör Nokta İzleme Asistanı (Blind Spot Monitoring)
Kör Nokta İzleme (Blind Spot Assist, BSA), sürücülerin araçlarının kör noktalarında bulunan diğer araçları veya engelleri tespit etmelerine yardımcı olan bir güvenlik teknolojisidir. Bu sistem genellikle, aracın yan aynalarının yanında veya arka tamponunda yerleştirilmiş radar sensörleri veya kameralar kullanarak çalışır. Bu sensörler, aracın yanında ve arkasında, sürücünün doğrudan göremeyeceği alanları tarar. Eğer bir araç veya engel kör noktada tespit edilirse, sistem genellikle ayna üzerindeki bir ışıkla veya gösterge panelindeki bir ikonla sürücüye uyarı verir. Bazı sistemler, sürücünün kör noktada bir araç olduğunda şerit değiştirmeye çalışması durumunda ekstra bir uyarı veya direksiyon müdahalesi sağlayarak çarpışma riskini azaltmaya yardımcı olur.Modern araçlarda bulunan otomatik şerit değiştirme sistemi yine kör nokta izleme sistemi ile beraber çalışmaktadır. Sistem, aracın şerit değiştirme işlemine başlamadan otomatik olarak çevresini taramasını sağlar.
Trafik Levha Tanıma Sistemi (Lane Keeping Assist)
Trafik Levha Tanıma Sistemi (Traffic Sign Recognition, TSR), sürücüleri trafik işaretlerine dair bilgilendiren gelişmiş bir sürücü destek teknolojisidir. Bu sistem, genellikle aracın ön camında yer alan kameralar aracılığıyla yollar üzerindeki trafik levhalarını tespit eder. Algılanan levhalar, aracın Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU) tarafından işlenir ve sürücüye gösterge paneli veya başka bir görsel arayüz üzerinden sunulur. Bu sistem, hız limitleri, yasaklama işaretleri ve diğer trafik kurallarını sürücüye hatırlatarak trafik güvenliğini artırmaya yardımcı olur. Bazı gelişmiş sistemler, aracın hızını otomatik olarak yol işaretlerine göre ayarlayabilme özelliğine de sahiptir.
Çarpışma Hafifletici Fren Sistemi (Forward Collision Mitigation System)
Çarpışma Hafifletici Fren Sistemi, araçların çarpışma riskini algıladığında otomatik olarak fren yaparak olası çarpışmaların şiddetini azaltmayı amaçlayan gelişmiş bir güvenlik özelliğidir. Bu sistem, radar, kamera ve diğer sensörler kullanarak aracın önündeki nesneleri sürekli olarak izler. Potansiyel bir çarpışma tespit edildiğinde, sistem ilk olarak sürücüye uyarı verir. Sürücü yeterli tepki göstermezse, sistem otomatik olarak fren yaparak çarpışmanın etkisini azaltır veya tamamen önler. Bu teknoloji, özellikle şehir içi trafikte ve düşük hızlarda etkili bir şekilde çalışır, sürücü ve yolcu güvenliğini önemli ölçüde artırır.
Sürücü Yorgunluk Algılama Sistemi (Driver Fatigue Monitoring System)
Sürücü Yorgunluk Algılama Sistemi, sürücünün dikkat seviyesini ve yorgunluk belirtilerini izleyerek sürüş güvenliğini artırmayı amaçlayan bir teknolojidir. Bu sistem, genellikle araç içindeki kameralar ve sensörler aracılığıyla sürücünün yüz ifadelerini, göz hareketlerini ve kafa pozisyonlarını analiz eder. Ayrıca, direksiyon hareketleri ve aracın şeritteki konumu gibi davranışsal verileri değerlendirir. Eğer sistem, sürücünün yorgun veya dikkati dağınık olduğunu algılarsa, görsel ve sesli uyarılarla sürücüyü mola vermeye teşvik eder. Bu teknoloji, uzun yolculuklarda ve monoton sürüş koşullarında özellikle faydalıdır.
Yaya Algılama Sistemi (Pedestrian Detection System)
Yaya Algılama Sistemi (Pedestrian Detection System), gelişmiş görüntü işleme ve desen tanıma algoritmalarını kullanarak yollar üzerindeki yayaları tespit eder. Bu sistem, hem sabit hem de hareket halindeki insan figürlerini ayırt edebilen yüksek çözünürlüklü kameralar ve bazen Lidar sensörleri ile donatılmıştır. Kameralar, insan siluetlerini, yürüme biçimlerini ve boyutlarını analiz ederken, sensörler hareketin hızını ve yönünü tespit eder. Eğer bir yaya aracın yolu üzerinde algılanırsa, sistem algoritmalar kullanarak çarpışma ihtimalini hesaplar ve sürücüye gerçek zamanlı uyarılar sunar. Gerekli durumlarda, sistem aracın hızını otomatik olarak azaltır veya tamamen durdurur. Bu, özellikle düşük görüş koşullarında veya dikkat dağılması durumlarında hayati önem taşıyabilir.
Adaptif Far Sistemi (Adaptive Headlight System)
Adaptif Far Sistemi (Adaptive Headlight System), aracın hızı, direksiyon açısı ve yol koşullarına göre farların yönünü ve yoğunluğunu otomatik olarak ayarlayan bir teknolojidir. Bu sistem, genellikle aracın önünde bulunan sensörler ve kameralar aracılığıyla yolu tarar ve aracın hareketine göre farların açısını dinamik olarak ayarlar. Örneğin, bir viraja girildiğinde sistem, farların yönünü viraja doğru çevirerek sürücünün daha iyi görüş sağlamasına yardımcı olur. Ayrıca, karşıdan gelen trafik algılandığında farların ışık yoğunluğunu azaltarak diğer sürücülerin gözünü almamayı sağlar. Bu teknoloji, özellikle gece sürüşünde sürücü güvenliğini önemli ölçüde artırır.
Yaya Algılama Sistemi (Pedestrian Detection System)
360 Derece Çevre Görüş Sistemi, aracın etrafındaki birden fazla yüksek çözünürlüklü kameradan gelen görüntüleri birleştiren gelişmiş bir teknolojidir. Bu kameralar, geniş açılı lenslere sahiptir ve aracın ön, arka, yanları ve bazen de tavanındaki stratejik noktalara yerleştirilmiştir. Sistem, bu kameralardan gelen görüntüleri gerçek zamanlı olarak işleyerek, sürücüye aracın etrafında 360 derecelik bir görüş alanı sağlar. Gelişmiş yazılım algoritmaları, görüntüler arasındaki dikişleri pürüzsüz bir şekilde birleştirerek, sürücüye kesintisiz bir görüş alanı sunar. Bu teknoloji, özellikle dar ve görüşün kısıtlı olduğu alanlarda manevra yaparken, sürücülere büyük avantaj sağlar.Ayrıca geri manevra işlemlerinde, sürekli aracın çevresi kameradaki sensörler sayesinde gözetlendiği için aracın potansiyel çarpışma tehlikelerine karşı korunmasını sağlar.